| نظرات (0)
ويولن در اصل سازى شرقى است كه بعد از جنگ‌هاى صليبى به اروپا راه يافت. اين ساز جنسش از چوب است و وزن سبك و انداه‌اى كوچك دارد. ويولن داراى بدنه، دسته و سر است.
پيدايش ويولن در اروپا و به قرن ۹ ميلادي باز مي‌گردد. بسياري معتقدند كه ويولن نمونه تكميل شده ساز رباب است.
رباب سازي است كه بعدها وقتي به اروپا آورده شد و تغييراتي در آن بوجود آمد به نام ربك در اروپا شهرت يافت. برخي بر اين باورند كه ساز ويولن متعلق به يك امپراطوري در هند در ۵۰۰۰ سال قبل از ميلاد بوده‌است و برخي ديگر ريشه آن را در افريقا و حتي كشورهاي عربي مي‌دانند.
ويولن در زمان نواختن معمولاً روي شانه چپ قرار مي‌گيرد و با آرشه كه در دست راست نوازنده‌است نواخته مي‌شود. كوك سيم‌هاي ويولن از زير به بم به ترتيب عبارتند از: مي (سيم اول)، لا (سيم دوم)، ر (سيم سوم)، سل (سيم چهارم).
به طور كلي ويولن در هنگام نواخته شدن با 3 نقطه چانه، شانه و دست چپ در تماس است و هر يك از اين نقاط بخشي از بار دست گرفتن ساز را به دوش مي‌كشند.
ويولن
فرم‌هاي اوليه داراي سوراخي بودند كه روي ساز قرار داشت اما بعدها اين سوراخ از بدنه ساز‌ها حذف شدند و اين ساز با 4 سيم سر آغاز ساز ويولن تكامل يافته در سال‌هاي آينده شد. در اروپا از قرن ۱۱ به بعد ساز ويلن به صورت تكامل يافته ديده شد.
قسمت‌هاي تشكيل دهنده ويولن:
اين ساز از ۵۸ قطعه مختلف ساخته مي‌شود و وزن آن در حدود ۴۰۰ گرم است. ويولن از بخش‌هاي زير تشكيل شده‌است:
آرشه يا كمان، تركه‌اي چوبي است كه رشته‌هاي موي دم اسب در طول آن كشيده شده و به دو سر آن ثابت شده‌است.
جعبه طنيني (جعبه ريزونانس): جعبه‌اي است كه از 3 بخش صفحه روئي، صفحه زيرين و زوارهاي دور تشكيل شده‌است. گريف، خرك و سيم‌گير در اين ساز از جنس چوب آبنوس (به دليل استحكام بيشتر) مي‌باشد.
دسته يا گردن: در واقع دنباله چوب آبنوس تكيه سيم‌هاست كه محل انگشت گذاري نوازنده در قسمت بالاي آن قرار دارد. نوازنده ويولن قادر است در تمام طول چوب آبنوس انگشت‌گذاري كند. انتهاي دسته به جعبه كوچكي (جعبه كوك) ختم مي‌شود كه سيم‌ها در درون آن به دور گوشي‌هاي كوك پيچيده مي‌شوند.
خرك: اين قطعه در واقع پلي است بين سيم‌ها و جعبه طنيني. نقش خرك تقسيم راه سيم‌ها، نگه داشتن سيم‌ها با ارتفاع خاص براي حركت روي جعبه طنيني و انتقال ارتعاشات سيم‌ها به جعبه طنيني. در داخل جعبه طنيني استوانه چوبي كوچكي قرار دارد كه نقش آن انتقال ارتعاشات به صفحه زيرين ساز و مانعي در جهت عدم شكسته شدن صفحه روئي ساز از فشار سيم‌ها و خرك.
گريف: از آبنوس ساخته شده و در طول دسته ويولن چسبيده‌است و تا ميانه جعبه ساز ادامه دارد. گريف بخشي است كه نوازنده با انگشت خود سيم را به آن مي‌چسباند و به اين ترتيب طول سيم را كوتاه مي‌كند و نت‌هاي مختلف را مي‌نوازد.
سيم گير: از چوب آبنوس ساخته شده و در فاصله اندكي از خرك تا آخر تنه ويولن كشيده شده‌است. با زهي از جنس روده يا پلاستيك يا سيم به دكمه‌اي كه در قسمت پائين جدار تعبيه شده وصل مي‌شود.
سيم‌ها: سيم‌ها از جعبه كوچك سر ساز آغاز شده در طول چوب آبنوس تكيه‌گاه سيم‌ها ادامه يافته، از روي خرك عبور كرده و در سيم‌گير مهار مي‌شوند. سيم‌هاي ويولن قبلا از روده گوسفند ساخته مي‌شد. امروزه در سيم‌هاي بم‌تر، روي روده سيم فلزي نازكي مي‌پيچند و در سيم‌هاي زيرتر از مفتول فلزي تنها استفاده مي‌شود.
نقش اين ساز چه در اركسترها، به صورت گروه نوازي و چه در اركستر مجلسي و حتي به صورت تكنوازي پر اهميت است.
ويولن الكتريك:ويولن
اين نوع از ويولن در واقع به يك خروجي الكتريكي صدا مجهز بوده و معمولا بدنه آن فلزي است. ويولن الكتريك اولين بار در سال 1920 توسط استاف اسميت در موسيقي جاز و بلوز مورد استفاده قرار گرفت.
صداي اين نوع ويولن مختص موسيقي راك، پاپ و ... است. ويولن‌هاي با بدنه فلزي اصولا يك طراحي غير سنتي و مينيماليستيك براي كم كردن وزن دارند، لذا معمولا داراي بدنه نرمال، همانند ويلن آكوستيك نيستند. ويولن‌هاي الكتريك ممكن است تعداد بيشتري سيم نسبت به آكوستيك داشته باشند.
سيگنال‌هاي ويولن الكتريك همانند گيتار الكتريك بر اثر پردازش‌هاي الكترونيكي، براي بدست آوردن صداي دلخواه بوجود مي‌آيد.
ويولن‌هاي الكتريكي معمولا از پيكاپ‌هاي مغناطيسي و يا فيزوالكتريك استفاده مي كنند كه در پيكاپ‌هاي مغناطيسي لازم است كه رشته‌هاي ويلن از جنس يك عنصرحاوي آهن باشند.
وجهه جهاني ويولن را مي‌توان در سازگاري آن با فرهنگ‌هاي مختلف و حضور اين ساز در موسيقي ملل مختلف ديد.
از اولين سازندگان ويولن مي‌توان از گاسپارو برتولوني ايتاليايي نام برد، كه در برخي موارد وي را مخترع اين ساز نيز مي‌دانند. از شاگردان مشهور گاسپارو برتولوني، آندره آماتي بود كه او هم بهترين سازنده ويلن در سطح جهان يعني آنتونيو استراديواري ايتاليايي را آموزش داد.
ويولن از اواخر دوره ناصرالدين‌شاه جاى كمانچه را در ايران گرفت. با ورود ويولن به ايران برخي از نوازندگان كمانچه مانند حسين خان اسماعيل زاده، علي اصغر بهاري، حسين ياحقي و... به آموختن آن پرداختند.
نوازندگان كمانچه تكنيك خود را به ويولن انتقال دادند و جز استاد ابوالحسن صبا و ساير شاگردان مدرسه عالى موسيقى كه ويولن را با تكنيك حقيقى آن مى‌نواختند، بقيه ويولنيست‌هاى ايرانى از روش كمانچه‌كش‌ها پيروى مى‌كردند.
شيوهٔ استاد صبا با شاگردانش منتقل شد و آنها با تغييراتى چند، ويولن را تا حدودى از تكنيك كمانچه‌كشى جدا كردند. از اين‌رو نوازندگان اين دو ساز، گاه هر دو را مى‌نواخته‌اند و به هر دو تسلط داشته‌اند.
از جمله نوازندگان صاحب سبك اين ساز(در سبك موسيقي ايراني)، مي‌توان به علي محجوبي، ركن الدين مختاري، ابوالحسن صبا، علي تجويدي، اسدالله ملك، حبيب‌الله بديعي، پرويز ياحقي، ابراهيم لطفي، مجتبي منصوري، رحمت‌الله بديعي، اميرحسين وفائي و همايون خرم اشاره كرد.
منبع:hamshahrionline.ir
:: موضوعات مرتبط:
:: برچسب‌ها:
،
خبرنامه پیامکی 
